کارگروه الگوی پیشرفت اسلامی- شهرقم

کار گروه شهید آیت الله مرتضی مطهری

کارگروه الگوی پیشرفت اسلامی- شهرقم

کار گروه شهید آیت الله مرتضی مطهری

کارگروه الگوی پیشرفت اسلامی- شهرقم

کارگروه الگوی پیشرفت اسلامی شهر مقدس قم (کارگروه آیت شهید مرتضی مطهری) اولین نشست رسمی خود را در تاریخ 14 تیرماه 1392 با همکاری کارگروه شهیدآیت الله مفتح در پردیسان برگزار نمود
این کارگروه در کنار سایر کارگروه های الگوی پیشرفت اسلامی به عنوان زیر مجموعه های شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی مشغول به فعالیت می باشد.

طبقه بندی موضوعی


1. «تئوریزه کردن دوران گذار» و«تئوریزه کردن وضعیت موجود» و «ارائه درک تئوریک از وضعیت مطلوب» لازمه حفظ جهت‌گیری اسلامی انقلاب

در جلسات قبلی تأکید شد که؛ قدرت هدایت حرکت اجتماعی به سمت وضعیت مطلوب مشروط به ارائه درکی صحیح و روشن از «نظام مفاهیم، ساختارها و محصولات»[1] در «وضعیت موجود» و «وضعیت مطلوب» و «دوران گذار» است. به عبارت دیگر روش حفظ جهت به سمت وضعیت مطلوب «تئوریزه کردن دوران گذار» و«تئوریزه کردن وضعیت موجود» و «ارائه درک تئوریک از وضعیت مطلوب» است. موضوع «مرحله چهارم اندیشه ورزی برای عدالت و پیشرفت توأمان» بحث از «نظام مفاهیم، ساختارها و محصولات» بر مبنای «کارشناسی موجود»، «کارشناسی دوران گذار» و «کارشناسی عقلانیت دین محور» است.

1/1. تبیین مفهوم فرهنگ خیرات به عنوان آخرین مهره ساختار هدف در مدل دوران گذار؛ موضوع این جلسه

موضوعِ این جلسه تشریحِ آخرین مهره «ساختار هدف در مدل دوران گذار» است.

1/1/1. به کارگیری روش تطبیقی؛ روش نقد و نقض تئوری‌های رقیب و متناظر

قبل از تشریح مفهوم «فرهنگ خیرات» ـ که آخرین مهره « ساختارمفاهیم دوران گذار» است ـ توجه به متناظر بودن مفاهیم در مباحث این دوره لازم است. به عنوان مثال سه مفهومِ «تئوریزه شدن جامعه تاریخی در کارشناسی موجود» و«تئوریزه شدن جامعه تاریخی در دوران گذار» و «تئوریزه شدن جامعه تاریخی براساس کارشناسی مبتنی بر عقلانیت دین محور» به دنبال ترسیم آینده یک جامعه هستند. براساس هر یک از سه مبنای فوق می‌توان افق تکامل یک جامعه را ترسیم نمود. در یک فعالیت علمی باید به دیدگاههای متناظر توجه نمود و چگونگی تحلیلِ «گذشته و حال و آینده» را براساس مبانی مختلف بررسی کرد. پس متناظر دیدن مهره‌های بحث به معنای مقایسه کردن مفاهیم در دستگاههای مختلف و نقد و نقضِ رقیبِ علمی در موضوع بحث است.

2/1/1. موشکافی ربط میان مفاهیم تعریف شده در کارشناسی موجود؛ ابزار تبیین ماهیت کارشناسی سکولار

نکته دیگری که دقت در آن لازم است توجه به ارتباط مفهومی مهره‌های بحث است. در هریک از دستگاههای علمی نباید از ارتباط مفهومی مهره‌های بحث غفلت نمود. اینکه به یک مهره بریده از دیگر مهره‌های دیگر بحث مسلط شوید برای شما غلبه بر دستگاه کارشناسی موجود ایجاد نمی‌کند. به عنوان مثال باید بتوانید اثر مادی انگاری نیازهای انسان را در تعریفِ «عوامل تلفیق تولید» ملاحظه کنید. به عبارت دیگر باید بتوانید مقدمات مفروض در دستگاه کارشناسی را مو شکافی نمایید. در سلسه جلسات «تئوریزه شدن دوران گذار» علاوه بر اینکه براساس فلسفه تاریخ الهی(نه فلسفه تاریخ مادی) روند پیدایش انقلاب اسلامی تئوریزه شد. اصول اساسی حاکم بر نظام مبارک جمهوری اسلامی مورد بحث قرار گرفت. همچنین موضوعات مورد توجه نظام مبارک جمهوری اسلامی در سه سطح توسعه، کلان و خرد مورد تحلیل قرار گرفت. در محور «ساختِ موضوعاتِِ نظام مبارک جمهوری اسلامی در سطح توسعه» «قوانین تولی» ـ که شامل قوانین رشد افراد است ـ و«قوانین ولایت» ـ که شامل اصول حاکم بر سازمان است ـ و «قوانین تصرف» ـ که شامل اصول حاکم بر تحقیقاتِ نظام اسلامی است ـ مورد بحث واقع شد.

در محور «ساختِ موضوعاتِ نظام مبارک جمهوری اسلامی در سطح کلان» از چگونگی مشروط شدن «نظام موازنه قدرت» به جهت‌گیری و آرمان‌های نظام مبارک جمهوری اسلامی بحث شد. نتیجه این مهره بحثی «تئوریزه شدن تقاضای مؤثر اجتماعی انقلاب ایران» است. در محور «ساختِ موضوعاتِ نظام مبارک جمهوری اسلامی در سطح خرد» از چگونگی پیدایش جریان مقاومت در درون نظام مبارک جمهوری اسلامی در مقابل هجمه همه جانبه «تمدن استکباری مدرنیته» بحث شد. نتیجه این مهره «تئوریزه شدن فرآیند شکل گیری مدل مقاومت» است.

2. بررسی چگونگی تغییر در مدل تحقیقات کشور؛ به عنوان مقدمه تبیین معنای فرهنگ خیرات

در سه مهره سوم « ساختارمفاهیم دوران گذار» از کیفیت تئوریزه شدن «فرآیند مقاومت اقتصادی» و کیفیت تئوریزه شدن «فرآیند مدل مقاومت تحقیقاتی» و «کیفیت تئوریزه شدن فرهنگ خیرات» بحث میشود. در تبیین معنای مدل مقاومت اقتصادی بحث چگونگی تغییر شیب «مدل تری‌گپس» مطرح گردید. با عوض کردن تخصیصهای مفروض در «مدل تری‌گپس» مدل مقاومتِ اقتصادی در دوران گذار شکل می‌گیرد. در تشریح تغییرات مورد نیاز در مدل تحقیقاتی موجود هم بحث‌هایی مطرح شد. در جلسه امروز علاوه بر ارائه توضیحی مفصل‌تر در مورد مدل تحقیقاتی کشور به شرح مفهوم فرهنگ خیرات می‌پردازیم. کیفیت تئوریزه شدن فرهنگ خیرات در دوران گذار در واقع به دنبال ارائه تعریف جدیدی از مفهوم سودآوری است. درجلسه گذشته بحث در چگونگی مشروط شدن «مدل تری‌گپس» به آرمان‌های انقلاب بود. گفته شد که برای ایجاد تغییر شیب در مدل تری‌گپس ـ در گام اول ـ باید به دنبال کنترل متغیر واردات باشیم. توجه اساسی به این گام مهم ـ که یک مرحله از فرآیند اصلاح الگوی مصرف است ـ به تغییر ضریب در متغیرهای اصلی «مدل تری‌گپس» منتهی می‌شود. با از محوریت انداختن متغیر «سرمایه‌گذاری و پس انداز» و محوریت یافتن کنترل واردات، تبعیت الگوی رفاه ملی از الگوی رفاه ممالک توسعه یافته متوقف می‌شود. بدیهی است که دستگاه تحقیقاتی کشور باید این فرآیند را پشتیبانی نماید.

1/2. تئوریزه شدن مفهوم سود، لازمه خدمه شدن فعالیتهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی برای تولید صنعتی(مدل تری‌گپس)

برای روشن شدن تغییرات مورد نیاز در دستگاه علمی کشور به تشریحِ نقش تحقیقات در پشتیبانی مفهومی از نظام سرمایه‌داری ـ در حرکت به سمت ارزش افزوده ـ می‌پردازیم. در نظام سرمایه‌داری به دنبال محوریت یافتن سود و ارزش افزوده، تولید، محور همه فعالیت‌های اجتماعی قرار می‌گیرد. همان‌طور که در جلسات قبل گفته شد؛ محوریت یافتن تولید به معنای خدمه شدن فعالیتهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی برای تولید است. ارائه تئوری برای هماهنگ سازی همه بخش‌های یک جامعه در راستای تولید بدون حمایت دستگاه تحقیقاتی محقق نمی‌شود. مدیریت تحقیقات در نظام سرمایه‌داری «افزایش سود و راندمان» را موضوع تحقیق قرار می‌دهد و روش تحقیق و زمینه تحقیق و نرم‌افزار و سخت‌افزار متناسب با این تحقیق را ایجاد می‌نماید.

1/1/2. تعریف سود اجتماعی؛ به معنای خدمه شدن روابط ملی، بین‌المللی و جهانی برای ارزش افزوده؛ اولین سطح تئوریزه شدن مفهوم سود

دستگاه علمی برای اینکه بتواند ارزش افزوده را محقق کند مفهوم سود را در سه سطح تعریف نموده است.

الف: سود اجتماعی؛ که به معنای امنیت سرمایه می‌باشد. سرمایه وقتی که تجمیع شد باید امنیت داشته باشد و این امنیت به وسیله خدمه شدن روابط ملی، بین‌المللی و جهانی به نفع سرمایه ایجاد می‌گردد. به عبارت دیگر اگر قرار باشد که روابط جهانی و بین‌المللی و ملی در تضاد با ارزش افزوده عمل کند کارایی و امنیت سرمایه از بین خواهد رفت. بنابراین وقتی از سود اجتماعی بحث می‌شود در واقع از خدمه شدن روابط ملی، بین‌المللی و جهانی برای ارزش افزوده بحث می‌کنیم. مفاهیم مطرح در این بخش به مدیران جهانی و ملی مسیر تنظیم روابط ملی، بین‌المللی و جهانی در راستای ارزش افزوده بیشتر را نشان می‌دهد. این مفاهیم کمک می‌کند تا «محوریت تولید در فعالیت‌های اجتماعی» به پذیرش برسد و فرهنگ‌های جوامع مختلف و جهت‌گیری‌ها و سیاست‌های جهانی و ملی و منطقه‌ای با آن مخالفت نکنند، لذا معنای سود اجتماعی مقیاس تأثیر سرمایه در روابط ملی، بین‌المللی و جهانی می‌باشد.

2/1/2. تعریف سود اقتصادی؛ به معنای ارتقای بهره‌وری، نرخ افزایش ارز و قدرت جذب سرمایه؛ دومین سطح تئوریزه شدن مفهوم سود

ب: سود اقتصادی؛ سطح دوم از معنای سود ـ در اقتصاد سرمایه‌داری ـ است. سود اقتصادی به معنای این است که بهره‌وری در واحدهای تولیدی بالا رود. البته نرخ بهره‌وری یکی از سه متغیر مطرح در مفهوم سود اقتصادی است. نرخ افزایش ارز ـ که به معنای ایجاد توازن در صادرات و واردات ملی است ـ و نرخ سرمایه‌گذاری ـ که به معنای قدرت جذب سرمایه است ـ متغیرهای دیگر در تعریف سود اقتصادی است.

3/1/2. تعریف سود صنعتی؛ به معنای «سرعت و دقت و تأثیر» تکنیک؛ سومین سطح تئوریزه شدن مفهوم سود

ج: سود صنعتی؛ که به معنای افزایش «سرعت و دقت و تأثیر» تکنولوژی می‌باشد. سطح سوم از معنای سود ـ در اقتصاد سرمایه‌داری ـ است این بحث به معنای افزایش امنیت و کارآمدی تکنیک در فرآیند تولید است. موضوعیت یافتن اوصاف «سرعت و دقت و تأثیر» درتکنولوژی به افزایش هرچه بیشتر اتوماسیون در تولید انجامید. به عبارت دیگر انگیزه ارتقای بهره‌وری ـ که در مفهوم سود اقتصادی تعریف می‌شود ـ علت توجه به اوصاف «سرعت و دقت و تأثیر» درتکنولوژی و توجه به ارتقای این اوصاف علت توجه به اتوماسیون در فرآیند تولید است. در تولید مدرن رابطه تنگاتنگی میان اتوماسیون در فرآیند تولید و فن‌آوری اطلاعات وجود دارد.

3. تغییر در مفهوم سود، با اولویت تغییر در مفهوم سود صنعتی؛ لازمه تغییر در الگوی تولید صنعتی(مدل مقاومت اقتصادی)

این تعاریف که محصول دستگاه تحقیقاتی ـ هماهنگ با نظام سرمایه‌داری ـ می‌باشد. به متخصصان کمک می‌کند تا بتوانند تولید را به عنوان محور فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی و سیاسی مطرح کنند. ولی در نظام اسلامی نمی‌توان تولید را محور همه فعالیت‌های اجتماعی قرار داد. محوریت یافتن تولید مادی در جامعه با الهی بودن انسان در تعارض است. بنابراین لازم است که برای خدمه قرار دادن تولید یک کشور در راستای کرامت انسانی در تخصیص‌های کارشناسی موجود تغییراتی ایجاد شود. همان‌طور که گفته شد اولین تغییر موضوعِ «توقف سطح رفاه» است. بنابراین به صورت طبیعی تعاریفی که محوریت تولید و ارزش افزوده را لجستیک می‌کند در برنامه‌ریزی نظام اسلامی کارآمدی ندارند. به عنوان مثال درمبحث سود صنعتی؛ متغیر اصلی در ارتقای سود در واحدهای صنعتی ارتقای اوصاف «سرعت و دقت و تأثیر» در تکنولوژی است. ولی در نظام اسلامی هدف اصلی ارتقای کرامت انسانی است. دستگاه علمی نظام مبارک جمهوری اسلامی باید بتواند تکنولوژی اتوماسیون ـ که سرعت دقت و تأثیر در آن اصل است ـ را به نفع محور خودش تجزیه کند، محور در دستگاه ما «صرفه جویی حول کرامت انسانی» می‌باشد. نظام اسلامی به دنبال تحریک و ایجاد تنوع مادی نیست!! بلکه به دنبال اصلاح الگوی مصرف در راستای حفظ کرامت انسان‌ها می‌باشد. بدون تردید پذیرش تلوّن و مدّ در مصرف (فرهنگ مصرفی) با کرامت انسان در تعارض است. اصلاح الگوی نیازهای مادی انسان در راستای حفظ کرامت انسان محور برنامه‌های نظام اسلامی است. متناسب با این محوریت جدید دستگاه علمی کشور باید به تغییر تعاریف اقدام نماید. اولین اقدام علمی ارائه مفهوم جدیدی از سود صنعتی می‌باشد. به عبارت دیگر نفی محوریت تولید در فعالیت‌های اجتماعی به تغییر اوصاف تکنیک منتهی خواهد شد. در تولید صنعتی ارتقای سود صنعتی به ارتقای «دقت، سرعت و تأثیر تکنیک» وابسته بود. «سرعت، دقت و تأثیر» اوصاف تکنیکی است که به دنبال تولید بیشتر باشد. ولی نظام مبارک جمهوری اسلامی الزاما به دنبال تولید بیشتر نیست!! بلکه به دنبال اصلاح الگوی مصرف حول کرامت انسانی است. بنابراین اولین کار لازم تجزیه تکنیک و نرم‌افزارهای اتوماسیون است. موضوع تحقیق در دستگاه علمی نظام مبارک جمهوری اسلامی چگونگی تجزیه تکنیک اتوماسیون است. تغییر در مفهوم سود صنعتی به تغییر بافتِ تکنولوژی می‌انجامد و این تغییرات به ایجاد الگوی تولید، توزیع و مصرف جدیدی منتهی می‌گردد. در دستگاه سرمایه‌داری تولید تابع «الگوی عواملِ تلفیقِ تولید» تعریف می‌شود و این الگوی عوامل تلفیق تولید هم تابع تکنولوژی تعریف می‌شود. این موضوع به این معنا است که تحول در الگوی تولید کشور تابع تحول در تکنولوژی است. و بدیهی است که تحول در تکنیک و تکنولوژی کشور تابع تحول در علم و فن است.

1/3. اصلاح الگوی تولید لازمه دستیابی به اصلاح الگوی مصرف، مبتنی بر تعریف انقلاب

پس اولین کاری که باید مورد توجه دستگاه علمی کشور قرار گیرد و نقشه جامع علمی کشور مبتنی بر آن نوشته شود؛ تجزیه تکنیکِ متناسب با تولید محوری است. این فرآیند به شکل گیری الگویی نوین از تولید منجر می‌شود.

در مراحل بعد تابع تحول در الگوی تولید، الگوی توزیع و الگوی مصرف نیز تغییر خواهند یافت. به عبارت دیگر اصلاح الگوی مصرف ـ متناسب با جهت‌گیری‌های انقلاب ـ از اصلاح الگوی تولید مدرن آغاز می‌شود و اصلاح الگوی تولید از اصلاح مدیریت تحقیقات به نفع تجزیه تکنیک آغاز می‌شود. این روند در سال‌های دور به تولید تکنولوژی الهی منجر می‌شود.

بر مبنای کارشناسی مبتنی بر «عقلانیت دین محور» تحقق فرمایش امام خامنه‌ای(مد‌ّظله العالی) در موضوع اصلاح الگوی مصرف از مجرای تصرف در تعریف سود صنعتی آغاز می‌گردد. البته می‌توان بر مبنای کارشناسی نظام سرمایه‌داری تحلیلی غربی از اصلاح الگوی مصرف ارائه نمود و به عنوان مثال افزایش نرخ بهره‌وری را مصداقی از اصلاح الگوی مصرف متناسب با آرمان‌های نظام اسلامی دانست. ولی این معنا از الگوی مصرف و اصلاح آن نسبتی با عدالت ندارد بلکه با تولید محوری و ارزش افزوده نسبت مستقیم دارد و این به معنای خدمه قرار دادن شعار اصلاح الگوی مصرف در راستای فاصله طبقاتی است!!! این تحلیل در فضایی مطرح می‌شود که در ادبیات انقلاب سال حرکت مردم و مسئولین به سوی اصلاح الگوی مصرف اولین سال از دهه عدالت و پیشرفت دانسته شده است.

1/1/3. ارتقای کرامت انسانی؛ نتیجه اول تحول در الگوی تولید

با تحول در الگوی تولید ارتقای کرامت انسانی به عنوان محور فعالیت‌های اجتماعی قرار می‌گیرد. این موضوع به معنای تحول در الگوی پرورشی جامعه است. با انجام این تغییرات محیط پرورشی مادی که منجر به تقویت اخلاق حرص و حسد در جامعه می‌شود. جای خود را به فرهنگ ایثار و آخرت طلبی می‌دهد. در محیط پرورشی مادی انسان‌ها به انسان اکونومیک تعریف می‌گردند. و با اصلاح الگوی تولید، توزیع، مصرف، شرایط عینی پرورش انسان الهی در جامعه تقویت می‌شود.

2/1/3. تغییر جهت در تقاضای مؤثر اجتماعی از «تقاضای مؤثر اجتماعی حول دولت سرمایه‌داری» به «تقاضای مؤثر اجتماعی حولِ نظام اخلاقی جمهوری اسلامی ایران» نتیجه دوم تحول در الگوی تولی

این مطلب به معنای تغییر جهت در « تقاضای مؤثر اجتماعی» جامعه از «تقاضای مؤثر اجتماعی حول دولت سرمایه‌داری» به« تقاضای مؤثر اجتماعی حولِ نظام اخلاقی جمهوری اسلامی ایران» می‌باشد. بر مبنای مباحث مطرح شده «تقاضای مؤثر اجتماعی» متأثر از نیاز و ارضاء مادی محض تعریف نمی‌گردد. بلکه نیاز و ارضاء مادی حول کرامت انسانی تعریف می‌شود. تقاضای مؤثر اجتماعی حول نظام اخلاقی جمهوری اسلامی ایران فقط نیاز و ارضاء مادی را هدف قرار نمی‌دهد بلکه نیاز و ارضاء معنوی را اصل قرار داده و نیاز و ارضاء مادی را تابع آن تعریف می‌کند. «تقاضای مؤثر اجتماعی» در نظام جمهوری اسلامی ایران حول همه این نیاز و ارضاء‌ها چرخش می‌کند.

3/1/3. لجستیک علمی«تقاضای مؤثر اجتماعی حولِ نظام اخلاقی جمهوری اسلامی ایران» موضوع تحقیقات سازمان تحقیقات در جمهوری اسلامی

بنابراین موضوع تحقیقات در نظام مبارک جمهوری اسلامی، «تحقیقات سازمانی» متناسب با «تقاضای مؤثر اجتماعی حول نظام مبارک جمهوری اسلامی ایران» می‌باشد.

1/3/1/3. ضرورت تدوین نقشه جامع علمی کشور؛ به محوریت «تقاضای مؤثر اجتماعی حول نظام سرمایه‌داری»

در شرایط فعلی تحقیقات در کشورهای توسعه یافته به محوریت «تقاضای مؤثر اجتماعی حول نظام سرمایه‌داری» است. توجه به این ملاحظات مبنایی در تدوین «نقشه جامع علمی کشور» به صف آرایی علمی با «تمدن استکباری مدرنیته» منجر خواهد شد. به عبارت دیگر بین «تحقیقات ِحول نظام سرمایه‌داری» و «تحقیقاتِ حول کرامت انسان» صف آرایی علمی صورت می‌گیرد. تحقق درگیری علمی با مفاهیم مدرن، معنایی جدید از «عزت ملی» را در مقابل نظام مبارک جمهوری اسلامی خواهد گشود.

2/3/1/3. تغییر در تعریف بازار حول موضوع حفظ استقلال اقتصادی به محوریت «تقاضای مؤثر اجتماعی حول نظام سرمایه‌داری»

تعارض تعاریف مدرن با کرامت انسانی تعارضی همه جانبه است. تعریف بازار در کارشناسی موجود نمونه‌ای دیگر از این تعارض‌ها است. تغییر«تقاضای مؤثر اجتماعی حول نظام اخلاقی جمهوری» با تعریف بازار حول محور سود و راندمان سازگاری ندارد. «سود و راندمان» محور بازار مدرن است. مکانیزم قیمت‌ها در بازار مدرن موازنه عرضه و تقاضا است. این بازار زمینه‌ی مادی شدن فرهنگ جامعه است. اگر به دنبال تقاضای مؤثر اجتماعی حول کرامت انسانی هستید، باید استقلال اقتصادی نظام جمهوری اسلامی را محور بازار قرار دهید. به عبارت دیگر موضوع بازار در دستگاه الهی حفظ استقلال اقتصادی می‌باشد. مبتنی بر این اساس (ضرورت حفظ استقلال اقتصادی نظام مبارک جمهوری اسلامی) در تعاریفِ تطبیقی «عقلانیتِ دین محور» سود اجتماعی دارای بالاترین اهمیت است. البته با این تفاوت که سود اجتماعی به حفظِ امنیت سرمایه تعریف نمی‌شود. بلکه معنای سود اجتماعی در «عقلانیت دین محور»حفظ استقلال اقتصادی نظام جمهوری اسلامی است. با دقت در روند بحث تغییر تدریجی در معنای سود واضح می‌شود. مفهوم سود در نظام سرمایه‌داری به سود و راندمان مادی محض تعریف می‌شود ولی در دستگاه الهی آن چیزی برای ما سودآور است که بنیان نظام اخلاقی در جامعه اسلامی را از بین نبرد بلکه آن را حفظ و تقویت کند. به عبارت دیگر لازم است که بر مبنای سود اجتماعی، سود اقتصادی و سود صنعتی باز تعریف شود. همان‌طور که اشاره شد با محوریت یافتن کرامت انسانی سود صنعتی به «سرعت، دقت و تأثیر» تعریف نمی‌شود و صنعت به سمت اتوماسیون حرکت نمی‌کند. نتیجه تغییر در تعریف سود صنعتی تغییر بافت تکنولوژی است. تکنولوژی متناسب با درگیری با نظام کفر و ایجاد عدالت به تدریج شکل می‌گیرد و استقلال اقتصادی نظام مبارک جمهوری اسلامی حاصل می‌گردد.

4. اولویت یافتن تعریف سود اجتماعی به معنای تأثیر آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی در مقیاس ملی و منطقه‌ای بر سود اقتصادی در مدل دوران گذار

اگر به روند بحث دقت کنید. به دنبال اصل شدن صرفه جویی حول کرامت انسانی ضرورت تحول در الگوی تولید مطرح شد و تحول در الگوی تولید بدون تحول در نقشه تحقیقات کشور امکان ندارد. با محوریت یافتن کرامت انسانی و شکل گیری الگوی مصرف متناسب با کرامت انسانی نقش بازار از توجه به سود و راندمان مادی محض به حفظ استقلال اقتصادی نظام جمهوری اسلامی ارتقاء می‌یابد. این به معنای فرهنگ سازی برای ترجیح ارتقای سود اجتماعی ـ که به معنای تأثیر آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی در مقیاس ملی و منطقه‌ای است ـ بر سود اقتصادی است. در نتیجه این ترجیح، بازاریابی محصولات تابع فرهنگ اسلامی صورت می‌گیرد و در این راستا باید ساختارهای استقلال فرهنگی و اقتصادی را مکانیزه نمود. به عبارت دیگر ساختارهای استقلال فرهنگی و اقتصادی جهت حاکم بر بازاریابی محصولات را حفظ می‌کنند. در دستگاه الهی فرهنگ و اقتصاد به عنوان متغیر تابع برای بازاریابی عمل نمی‌کند بلکه استقلال فرهنگی و اقتصادی ما اصل می‌شود و بازاریابی تابع آن قرار داده می‌شود، به عبارت ساده‌تر بازاریابی برای محصولات باید به حفظ استقلال فرهنگی و توسعه روابط بین‌المللی به نفع آرمان‌های اسلامی منجر گردد. این معنای جدیدی از سودآوری است.

1/4. مکانیزه کردن ساختارهای فرهنگی نظام اسلامی؛ لازمه تقویت فرهنگ دوران گذار

در راستای این فرآیند الهی ساختارهایی که فرهنگ انقلابی و اسلامی را تقویت می‌نماید مکانیزه می‌شوند و از حالت برنامه‌ریزی انفرادی خارج می‌شوید. به عنوان مثال دیگر مساجد و هیئات به صورت بریده فعالیت نمی‌کنند و به سمت برنامه‌ریزی شبکه‌ای حرکت می‌کنند.

در دوران گذار حفظ و رشد همین سطح از فرهنگ برای ما اصالت دارد و بازاریابی محصولات باید به نفع این فرهنگ عمل نماید. موضوعات پژوهش در نظام جمهوری اسلامی ایران به این شکل ساخته می‌شوند. مهندسی تحقیقات یا به عبارت دیگر نقشه جامع علمی کشور باید به این سمت هدایت شود. اگر این کار انجام شود امنیت و استقلال اقتصادی مردم اصالت می‌یابد و ارزشها و آرمان‌های الهی محور جامعه می‌شود و از انحلال ارزشهای جامعه در نظام‌های بین‌المللی جلوگیری می‌شود.

1/1/4. اولویت یافتن بازار کار در میان چهار بازار کار، کالا، سرمایه و ابزار؛ لازمه و نتیجه تغییر در مدل تری‌گپس به محوریت کرامت انسانی

نتیجه این فرآیند سازماندهی اجتماعی حول کرامت انسانی است و سطح درآمد نیز متناسب با کرامت انسانی و متناسب با الگوی مصرف اصلاح شده تعریف می‌شود. این به معنای محوریت یافتن کرامت انسانی در الگوی توزیع است. این روند بازار کار را در چهار بازار نظام سرمایه‌داری اصل می‌کند. این درحالی است که در نظام سرمایه‌داری در بین چهار بازار کار، کالا، سرمایه و ابزار نرخ سرمایه، نرخ سه بازار دیگر را معین می‌کرد. به عبارت دیگر ارزش افزوده بازار سرمایه را اصل قرار می‌داد و بر آن اساس نرخ سه بازار دیگر معین می‌شد. اما حاصل تغییرات شما در مدل تری کپس اصل شدن کرامت انسانی به جای ارزش افزوده می‌باشد که در این صورت در بین چهار بازار حفظ امنیت نیروی کار اصل قرار می‌گیرد و این به معنای از محوریت افتادن ارزش افزوده است. مجموعه این تغییرات به صورت طبیعی انگیزه‌های مبتنی بر حرص و حسد در فرآیند تولید نابود می‌کند. و تجمیع سرمایه در بخش خصوصی به تدریج منتفی می‌شود.

2/4. «گردش اعتبارات حول وقف» پشتوانه تولید براساس مدل اسلامی

ولی به جای انگیزه‌های مادی با اصل قرار دادن «گردش اعتبارات حول وقف» تولید شکلی دیگر خواهد یافت و با انگیزه الهی و اخلاقی رشد خواهد یافت. اصل شدن بازار سرمایه به غرض تجمیع سرمایه ایجاد می‌شد. و تجمیع سرمایه ابزار تحول در الگوی تولید بود. ماندگاری الگوی تولید صنعتی به تجمیع سرمایه وابسته است و تجمیع سرمایه براساس تحریک انگیزه‌های مادی ایجاد می‌شود. تحریک انگیزه‌های مادی هم در قالب الگوی مصرف متلّون انجام می‌شود. ولی با تجزیه تکنیک و کنترل الگوی مصرفِ رفاه و اصل شدن بازار کار همه این ارکان که تولید صنعتی به آن وابسته است، دچار فروپاشی می‌شود. در چنین شرایطی توجه به مفاهیم جدید همچون «گردش اعتبارات حول وقف» و تغییر مفهوم سود و... راهگشا می‌باشد. تجمیع سرمایه‌ای که برای تولید نیاز داریم با گردش اعتبارات حول وقف جبران خواهد شد. معنای وقف حبس یک مال تا ابد برای انجام یک کار می‌باشد. با قوانین وقف، حبس ابد برای مال ایجاد می‌شود. و این نوعی تجمیع سرمایه است. این تجمیع سرمایه در اختیار بخش خصوصی نیست بلکه در اختیار آرمان‌های الهی تعریف می‌شود. به این ترتیب تولید متوقف نمی‌شود. از سوی دیگر تولید صنعتی و متمرکز در بسیاری از محصولات به الگوی متناسب با اخلاق جامعه تحول می‌یابد و تجمیع سرمایه متناسب با این معنا هم از پایگاه وقف تأمین می‌شود. با این شیوه از تولید پاسخگویی به نیازهای مادی در کنار کرامت انسانی و تحقق آرمان‌های الهی پاسخ می‌یابد

1/2/4. تغییر در ساختارهای مالی؛ لازمه اصلی «گردش اعتبارات حول وقف»

در گام بعد ساختارهای مالی درون نظام که تا به حال مبتنی بر اصل بودن بازار سرمایه نرخ چهار بازار دیگر را تعیین می‌کردند در درگیری با ساختارهای مالی بیرونی قرار می‌گیرند. با توجه به اینکه در ساختارهای مالی بیرونی بازار سرمایه اصل است و قوانین و آیین‌نامه‌های آنها متفاوت است برای حفظ توازن ارزی ایجاد مهندسی جدید در مدل بانکداری نیازی دیگر است. مبنای مدل بانکداری در نظام اسلامی اصل قرار گرفتن بازار کار و کرامت انسانی است و طبیعی است که الگوی تخصیص اعتبارات نیز متناسب با تغییرات فوق تغییر می‌یابد و این معنا به تغییر در معادله نشر اسکناس منجر خواهد شد.

تغییر در مدل بانکداری به تغییر در «الگوی تخصیص‌ها»، «مدل بانک» و «آیین‌نامه‌ها» منجر می‌شود. شاخصه‌های کمی ثروت هم به توقف سطح رفاه تعریف می‌گردد. معنای ثروت از سود و راندمان مادی محض به چگونی مزرعه شدن دنیا برای آخرت تعریف می‌شود و این معنا از سود به تناسب سطح درآمد با الگوی مصرف متناسب با کرامت انسانی منجر می‌شود، افزایش تولید ناخالص ملی هم مشروط به حفظ کرامت نیروی کار بالا می‌رود. به عبارت دیگر تغییر در الگوی تولید حول متغییر کار معنی می‌شود. بازده تولید کشور باید به گونه‌ای باشد که کرامت انسانی نیروی کار لطمه نبیند.

5. تغییر در ارتکاز عمومی نسبت به موضوع سود و ایجاد تعریف جدیدی از سود به معنای فرهنگ خیرات در فرهنگ جامعه هدف نهایی مدل اسلامی دوران گذار

نظام مبارک جمهوری اسلامی به دنبال تأمین آخرت نیروی کار است. مشارکت نیروی کار در فرآیند تولید علاوه بر تأمین معاش استقلال نظام جمهوری اسلامی ـ که زمینه‌سازی ظهور را به عهده گرفته است ـ را به تمدن اسلامی می‌رساند. در فضای این مشارکت نیروی کار علاوه بر تأمین معاش، احساس هویت اسلامی می‌کند و می‌داند که برای استقلال نظامی کار می‌کند که زمینه ساز ظهوراست. این هویت انگیزه او را برای تولید بیشتر می‌کند. نظام مبارک جمهوری اسلامی قصد ندارد کشور را به سمت فقر سوق دهد ولی قرار هم نیست که تولید ناخالص ملی براساس الگویی تولید شود که همه نظام سیاسی، فرهنگی، اقتصادی کشور را خدمه تولید قرار می‌دهد. در الگوی تولید مطلوب ارزش افزوده محور تولید نیست.

این تغییرات مفهوم ثروتمند شدن و تولید ثروت را ـ که در نظام سرمایه‌داری حول افزایش سرمایه و راندمان سرمایه تعریف می‌شود ـ به ثروتمند شدن حول فرهنگ اسلامی، ایرانی و بومی تغییر می‌دهد. پس ثروتمند شدن به افزایش حساب‌های بانکی تعریف نمی‌شود. علاوه بر تأمین زندگی مادی مردم رشد اخلاقی آنها هم در تعریف سود لحاظ می‌گردد. البته روایاتی با همین مضمون داریم. مثلا در روایتی حضرت می‌فرمایند: «بهترین ثروتی که پدر برای فرزند خودش به ارث می‌گذارد ادب است». هر قدر فرهنگ ما غنی‌تر می‌شود ثروتمندتر می‌شویم، این غلط بزرگی است که ثروتمند شدن را فقط حول افزایش سرمایه تعریف کرد. در دوران گذار تولید اقتصادی داریم ولی تولید اقتصادی را به تنهایی معیار ثروتمند شدن نمی‌دانیم بلکه تولید اقتصادی به استقلال کشور منجر می‌گردد و این استقلال اقتصادی باعث می‌شود که فرهنگ و آرمان‌های ما ـ که وصف اسلامی ایرانی بومی را دارد ـ تقویت و حفظ شود.

1/5. توجه به حذف محوریت بخش خصوصی و حذف قانون تفکیک مالکیت از مدیریت و... آثار اصلی تغییر شیب در مدل تری‌گپس

به عبارت دیگر قوانین مالکیت سرمایه‌داری و محوریت بخش خصوصی از میان برداشته می‌شود ولی مالکیت فردی را به رسمیت می‌شناسیم، در نظام سرمایه‌داری همه چیز در خدمت تولید است و تولید به محوریت بخش خصوصی صورت می‌پذیرد. در بخش خصوصی اختیارات صد در صد سرمایه‌ها به «پنجاه به علاوه یک» از سرمایه‌ها سپرده می‌شود. ولی در مدل اقتصادی دوران گذار تولید به محوریت بخش وقف انجام می‌شود و اختیارات در بخش وقف در اختیار مراجع و فقهای عظیم الشأن می‌باشد. همان دستگاهی که متکفل حفظ اخلاق است، سرمایه‌های تجمیع شده جامعه اسلامی را ـ که حول وقف تجمیع شده است ـ در اختیار دارد. در این مدل اقتصادی داشتن ثروت شخصی ممکن است ولی ثروت به ابزار دستیابی به قدرت سیاسی و تغییر سرنوشت یک ملت تبدیل نمی‌شود. در نظام اقتصادی اسلام مردم به خیرات دعوت می‌شوند. مردم می‌توانند مال خود را برای افزایش قدرت اسلام و رشد اخلاق وقف نمایند و اگر هم نخواستند مالکیت فردی آنها به رسمیت شناخته می‌شود. اگر چنین کاری صورت بگیرد و مالکیت فردی به جای مالکیت بخش خصوصی قرار گیرد ارتقای انگیزه تولید در نظام وقف ایجاد خواهد شد و چون این انگیزه‌ها منشأ الهی دارد تولید رونق بیشتری خواهد داشت. تولید براساس منابع طبیعی و مزایای نسبی فرهنگ اسلامی، بومی سازماندهی می‌شود. این الگوی تولید به آمایش سرزمین حول توسعه خیرات منجر می‌گردد. آمایش سرزمین متناسب با شاخصه‌های کمی ثروت، جغرافیای منابع و بافت جمعیت و مزیت‌های نسبی تغییر پیدا می‌کند. به عنوان مثال آمایش سرزمین بر حول حرم‌های اهل‌بیت^ تعریف می‌شود زیرا عمده وقف‌ها در آنجا متمرکز می‌شوند. این معنا با تعریف مزیت نسبی ایران به خطهای ترانزیتی (انتقال تولید ناخالص ملی بعضی از کشورها) که در برخی از تحلیل‌های کارشناسی مطرح شده است در تعارض مطلق قرار دارد. تغییر بافت جمعیتی ایران حول اخلاق از جمله نتایج ارائه تحلیل صحیح از مزیت‌های نسبی ایران است.

تغییر مدل بانکداری، تغییر شاخصه‌های کمی ثروت و تغییر آمایش سرزمین شاخصه‌های ارائه تعریف جدیدی از سود آوری یا فرهنگ خیرات می‌باشد. دوران گذار به شکل گفته شده تئوریزه می‌شود. در دوران گذار به جای فرهنگ سودآوری ـ که نظام سرمایه‌داری به دنبال آن بود ـ فرهنگ خیرات جایگزین می‌شود. به تدریج مفهوم سودآوری در وجدان جامعه حول متغییر قرار دادن سود آخرت و سود مادی ارتقاء می‌یابد.

معنای سود آوری در نظام سرمایه‌داری به معنای سجده به شهوات است ولی در نظام اسلامی سجده به خدا را هدف قرار می‌دهیم و ذیل عبادت خداوند به تأمین نیازهای مادی می‌پردازیم. در اینصورت تلاش برای معاش در اسلام معنای عبادت به خود می‌گیرد. در این صورت روایات منقول از ائمه^ خدمه نظام سرمایه‌داری قرار نمی‌گیرند به عنوان مثال معنای روایات اینکه پیامبر دست کارگر را می‌بوسید این می‌شود که دست کارگری را که در راستای استقلال نظام اسلامی تلاش و کار می‌کند را می‌بوسید.

(والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته)

 



[1]. حفظ جهت ـ در دوران گذار ـ بدون فعالیت علمی امکان ندارد.

  • admin

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی